*آوندا نیوز- سرویس بین الملل/ در حالیکه به زودی فصل جدید واردات دانه و کنجاله سویا برای تامین نیاز شش ماه دوم سال و همچنین ذخایر مورد نیاز سه ماهه نخست سال آینده گشایش می یابد، بررسی تولید و صادرات در برزیل و آرژانتین بزرگترین منابع تامین این دو محصول در کنار رصد رفتار تجاری رقبا و تحلیل عرضه و تقاضای آن در بازار جهانی می تواند مورد استفاده تجار و فعالان بخش قرار گیرد که بدان خواهیم پرداخت.
امریکای جنوبی مهمترین مبدا تامین دانه و کنجاله سویای کشور است و دو کشور آرژانتین و برزیل بزرگترین نقش را در این میان دارند. مطابق انتظار پیش بینی می شود نرخ کنجاله سویا در بازار جهانی در اواخر سال ۲۰۲۵ با روندی نسبتاً صعودی روبه‌رو باشد؛ موضوعی که ناشی از محدودیت عرضه کوتاه‌مدت از آمریکای جنوبی، سیاست‌های تجاری متغیر و تداوم تقاضای بالا در بخش خوراک دام است.
آنچه بزرگترین صادر کننده کنجاله جهان در چنته دارد
گزارشها حاکی از این است که ثبت صادرات کنجاله سویای آرژانتین طی ماه گذشته با کاهش موقت روبه‌رو شد؛ سطح زیرکشت سویا در این کشور در سال جاری به ۱۷.۶ میلیون هکتار می رسد و رطوبت خاک در شمال این کشور مطلوب ارزیابی شده است. ظرفیت بالای فرآوری داخلی همچنان جایگاه آرژانتین را به‌عنوان بزرگترین صادرکننده کنجاله سویا حفظ کرده است. در این میان آخرین قیمت فوب رودخانه پارانا برای کنجاله سویا در حدود ۳۴۵ دلار در هر تن تثبیت شد که اندکی نسبت به هفته گذشته پایین تر گزارش شده است.
از دیگر سو در این کشور به‌رغم افزایش قابل توجه ظرفیت روغن كشى (بیش از ۳۲ میلیون تن از ژانویه تا سپتامبر امسال) و عملکرد قوی در صادرات اخیر، کاهش موقتی مالیات‌های صادراتی باعث ثبت ناگهانی بیش از ۷ میلیون تن صادرات دانه سویا شد و در نتیجه، بخش عمده‌ای از دانه از مسیر كارخانه هاى روغن كشى به سمت صادرات سرازیر گردید. به همین دلیل، پیش‌بینی می‌شود صادرات کنجاله سویا از آرژانتین در فصل ۲۰۲۵/۲۶ به حدود ۲۸.۸ میلیون تن برسد که نزدیک به ۱ میلیون تن کمتر از سال قبل است.
برزیل و روند افزایشی صادرات کنجاله
در مقابل، برزیل با تداوم رشد تولید و صادرات خود، رکورد جدیدی را با ۳۸.۸ میلیون تن روغن كشى از ماه ژانویه تا آگوست ثبت کرده و انتظار می‌رود صادرات کنجاله این کشور به حدود ۲۴.۳ میلیون تن افزایش یابد.
پیشرفت کشت سویا در برزیل در فصل ۲۰۲۵/۲۶ رضایت‌بخش بوده و حدود ۳۴ تا ۴۰ درصد از سطح زیرکشت تکمیل شده است. پیش‌بینی‌ها تولید این کشور را در سطح ۱۷۷ میلیون تن و میزان روغن كشى داخلی را در رکورد تاریخی ۶۰ میلیون تن برآورد می‌کنند؛ در حالیکه صادرات نیز در حدود ۱۱۱ میلیون تن باقی می‌ماند. بارش‌های منظم در مناطق اصلی کشت موجب بهبود وضعیت رویش و چشم‌انداز عملکرد شده، اما در آرژانتین شرایط خشک‌تر ادامه دارد، هرچند انتظار می‌رود بارش‌ها به‌زودی بازگردند.
در این میان، پاراگوئه و اروگوئه نیز رشد جزئی در ظرفیت روغن كشى خود داشته‌اند که در مجموع به ثبات نسبی عرضه از آمریکای جنوبی کمک کرده است.
بنا به آخرین گزارشها در سطح جهانی، قیمت کنجاله سویا طی ماه اکتبر حدود ۵ تا ۷ درصد افزایش یافت. چشم‌اندازها تا پایان سال نشان می‌دهد که بازار در وضعیت عرضه بالا و تقاضای محدود باقی خواهد ماند. حاشیه سود مثبت روغن كشى در برزیل و آرژانتین و رقابت شدید میان صادرکنندگان، اجازه رشد چشمگیر قیمت‌ها را نمی‌دهد. هرچند افزایش فصلی تقاضای خوراک دام در آسیا می‌تواند تا حدی از بازار حمایت کند.
**حاشیه سود مثبت روغن كشى در برزیل و آرژانتین و رقابت شدید میان صادرکنندگان، اجازه رشد چشمگیر قیمت‌ها را نمی‌دهد**
آمریکای جنوبی منتظر تبعات مناقشات چین و امریکا
بازار جهانی سویا در روزهای پایانی اکتبر با نوسانات محسوس همراه بود؛ عاملی که بیش از هر چیز از فضای مثبت مذاکرات تجاری میان ایالات متحده و چین و تغییر چشم‌انداز عرضه در آمریکای جنوبی ناشی شد.
قیمت سویا برای نخستین‌بار از ماه ژوئیه ۲۰۲۴ از مرز ۱۱ دلار در هر بوشل فراتر رفت، در حالیکه گزارشها از توافق چین برای خرید ۱۲ میلیون تن سویا از آمریکا تا ژانویه و واردات سالانه ۲۵ میلیون تن تا سال ۲۰۲۸ حکایت داشت. با این حال، تردید در تحقق کامل این وعده‌ها پابرجاست، زیرا سویاهای برزیلی همچنان با قیمت پایین‌تر ، جایگاه رقابتی خود را در بازارهای جهانی حفظ کرده‌اند.
صادرات سویای آمریکا در مقایسه با سال گذشته حدود ۳۸ درصد کاهش یافته و توقف موقت فعالیت‌های دولتی انتشار آمار رسمی را به تعویق انداخته است.
وضعیت تقاضای کنجاله در اروپا و افریقا
واردات کنجاله سویا به اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴/۲۵ با رشد ۱۳ درصدی به ۲۰.۳ میلیون تن رسیده است. مصرف در شمال آفریقا نیز با دستیابی به رکورد ۷.۶ میلیون تن افزایش یافت. در مقابل، صادرات هند به‌دلیل كاهش رقابت و خسارات ناشی از بارندگی‌های سنگین به‌طور چشمگیری کاهش یافته است.
در مجموع، پیش‌بینی می‌شود تولید جهانی کنجاله سویا در فصل ۲۰۲۵/۲۶ به حدود ۲۸۵ تا ۲۸۶ میلیون تن برسد که اگرچه رکورد جدیدی محسوب می‌شود، اما رشد آن نسبت به سال‌های گذشته کندتر است؛ امری که نشان‌دهنده بازاری متعادل اما با احتمال روندى صعودی در اواخر سال ميلادى است.
در نظر داشته باشيم که تحولات ژئوپلیتیکی، سیاست‌های جدید اتحادیه اروپا و شرایط آبوهوایی در آمریکای جنوبی مسیر قیمت‌ها را در کوتاه‌مدت تعیین خواهند کرد.
**سویاهای برزیلی همچنان با قیمت پایین‌تر ، جایگاه رقابتی خود را در بازارهای جهانی حفظ کرده‌اند**
بازار دانه سویا چین در تسخیر برزیل
در چین، با پایان تعطیلات و ازسرگیری فعالیت کارخانه‌های خوراک دام، قیمت‌های نقدی اندکی افزایش یافت، اما مصرف کلی همچنان پایین‌تر از سال گذشته است. در ایالات متحده نیز به دلیل نبود داده‌های رسمی وزارت کشاورزی (در پی تعطیلی دولت) و ضعف صادرات، قیمت‌ها با کاهش مواجه شد و فشار عرضه در بازار جهانی بیشتر نمایان گردید.
در بازار دانه‌های روغنی، چین در سپتامبر رکورد واردات ۱۲.۸۷ میلیون تن سویا را ثبت کرد که تقریباً به‌طور کامل از برزیل تأمین شده است. این رقم دومین حجم واردات ماهانه تاریخ به شمار می‌رود. سطح ذخایر بنادر نیز به بالاترین میزان رسیده و چشم‌انداز فروش سویای آمریکا را محدود کرده است. در همین حال، حجم روغن‌کشی پس از تعطیلات در حال افزایش تدریجی است و تقاضای خوراک دام همچنان پایدار باقی مانده است.
در مجموع، بازار غلات و دانه‌های روغنی چین در آستانه پایان سال میلادی با دو ویژگی اصلی همراه است: چالش‌های کیفی ذرت داخلی و وفور عرضه سویا در بازار داخل.
نیاز 106 میلیون تنی چین به واردات سویا
چشم‌انداز غلات چین در فصل زراعی ۲۰۲۵/۲۶ نشان‌دهنده عرضه فراوان و ثبات نسبی تولید در میان محصولات اصلی است.
در بخش دانه‌های روغنی، تولید سویا به حدود ۱۹.۹ میلیون تن می‌رسد، در حالی که واردات این محصول همچنان در سطح بالای ۱۰۶ میلیون تن حفظ خواهد شد؛ موضوعی که نشان‌دهنده تداوم وابستگی چین به تأمین از برزیل و آرژانتین است. تقاضای خوراک دام و طیور باثبات باقی مانده، اما نسبت به سال گذشته به‌ویژه به‌دلیل کاهش حاشیه سود در بخش پرورش خوک، رشد کندتری را نشان می‌دهد.
در ماه اکتبر، فضای کلی بازار غلات چین متعادل با گرایش اندک به روند نزولی ارزیابی می‌شود. به‌طور کلی، چین با سطح مطلوبی از ذخایر، واردات کنترل‌شده و شرایط آبوهوایی نامطمئن وارد سه‌ماهه‌ی پایانی سال شده است؛ عواملی که جهت‌گیری سیاست‌های خرید و الگوی کشت برای برداشت سال ۲۰۲۶ را تعیین خواهند کرد.
*منبع اطلاعات: یاشار غریبی