آوندا نیوز/ یکی از گلوگاههای مهم در مسیر تامین مواد اولیه تولید سبد کالای پروتئین ملت بانک مرکزی است؛ جایی که باید تخصیص ارز گاه با فوریت و وسواس در مسیر استمرار و ثبات تامین نهاده های دام و طیور انجام گیرد تا روند تولید پروتئین در کشور دچار اخلال نشود؛ آخرین بررسی ها و اسناد رسیده حاکی از این است که تامین کنندگان نهاده در دو جبهه شمالی و جنوبی مبادی تامین با بحرانهایی از این نوع مواجه هستند که لزوم اقدام فوری بانک مرکزی در این خصوص بسیار ضروری است؛ در حالیکه وارد کنندگان در مبادی شمالی کشور همچنان منتظر تخصیص ارز محموله های کوتاژ شده تا پایان سال 1403 و دارای نظر دستگاه ماههای آبان و آذر از مسیر شرکت نیکو هستند، در مبادی جنوبی نیز بازرگانان علیرغم داشتن نظر دستگاه، به دلیل عدم تخصیص ارز محموله های دارای نظر دستگاه از مسیر هالک بانک بعضا تا 50 روز متحمل هزینه بسیار هنگفت دموراژ (روزانه 30 هزار دلار) می شوند.
مبادی جنوبی، در انتظار تخصیص ارز هالک
بر این اساس اتحادیه نهاده های دام و طیور در گزارشی به معاون ارزی بانک مرکزی، فهرستی از کشتی‌های نهاده‌های دامی رسیده به بنادر به تفکیک تخلیه شده، موجود در اسکله، لنگرگاه داخلی و لنگرگاه خارجی را ارائه نموده است که بعضا بیش از ۵۰ روز است علیرغم داشتن نظر دستگاه از سوی وزارت جهاد کشاورزی و یا به دلیل عدم تخصیص چند ثبت سفارششان به طور کامل معطل مانده‌اند و به دلیل عدم تامین ارز از سوی بانک مرکزی مشمول دموراژهای سنگین گردیده اند.
بنا به اطلاعات رسیده از این اتحادیه، شرکت‌های فهرست اول ارائه شده به بانک مرکزی از مجموع حدود ۱7۰ میلیون یورو ارزش محموله‌های نهاده، از سهمیه هالک ماه جولای، 75 میلیون یورو تخصیص ناقص دریافت نموده‌اند که عملا به تحویل اسناد تجاری و ترخیصیه از سوی طرف خارجی منجر نگردیده است و مقرر گردیده بود مابقی آن (95 میلیون یورو) از سهمیه ارزی هالک ماه آگوست (۱۵۰ میلیون دلار برای کالای اساسی کشاورزی) تخصیص یابد که تخصیص ارز محموله‌های فهرست دارای نظر دستگاه وزارت جهاد کشاورزی تا این تاریخ (۱۳ آگوست) انجام نگردیده است.
به عقیده کارشناسان اقتصادی تخصیص ارز محموله‌های دارای نظر دستگاه مسیر هالک با قید فوریت می تواند راهگشای این بحران باشد.
مبادی شمالی، در انتظار تخصیص ارز های نیکو و کوتاژهای سال ۱۴۰۳
در مبادی شمالی اما یک ملاحظه مهم در راستای شرایط حساس کنونی و الزامات پدافند غیر عامل به چشم می خورد؛ لزوم تنوع مبادی تامین، علی الخصوص استفاده از ظرفیت کشورهای اوراسیا به ویژه روسیه و قزاقستان در بنادر شمالی، با توجه به ارزبری کمتر برای کشور و امکان تامین در زمان کوتاهتر باعث گردیده که سهم تامین ذرت و جو طی 5 سال اخیر در حدود 25 تا 35 درصد از مبادی شمالی افزایش یابد.
در این میان اما وارد کنندگان از این مبادی همچنان در انتظار تخصیص ارز کوتاژهای دارای نظر دستگاه منتهی به پایان سال 1403 و همچنین انتقال ارزهای خریداری شده تخصیص‌های ماههای آذر و آبان سال 1403 و ماقبل آن از شرکت نیکو هستند.
خطر از دست دادن فرصت تامین مناسب از روسیه
اهمیت دو چندان این امر آنکه این تاخیر روند استمرار تامین از مبادی شمالی را با مخاطره مواجه می سازد؛ بر این اساس یکی از وارد کنندگان فعال در این حوزه به آوندا نیوز می گوید: از آنجاییکه کشور روسیه به عنوان مهمترین تامین کننده مبادی شمالی که از نیمه اسفند صادرات خود را متوقف کرده بود، اخیرا فروش ذرت و جو به کشور را از سرگرفته است و در آستانه فصل جدید برداشت محصول، افزایش عرضه از این این مبداء باید در اولویت تامین کشور قرار بگیرد.
به گفته این وارد کننده، عدم توجه به پرداخت بدهی ارزی از مسیر نیکو که تامین کننده ارزی کالاهای وارداتی از مبادی شمالی می‌باشد علاوه بر تاثیر منفی بر فروش کالا توسط طرف‌های روس، موجب بی اعتمادی و کند شدن روند تامین کالا می شود.
کنترل التهابات آینده بازار نهاده در گرو اقدام فوری بانک مرکزی
به نظر می رسد ادامه روند موجود، سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی را نیز برای برگردانندن آرامش به بازار نهاده بی اثر خواهد نمود. چرا که اثرات التهاب کنونی در نهاده جو و ذرت بر تولید و عرضه مرغ به عنوان مهمترین کالای پروتئینی سبد معیشتی مردم در ماههای پیش رو می تواند به یک معضل جدی برای کشور بدل شود و به نظر می رسد نقش بانک مرکزی و معاونت ارزی این بانک در کنترل این التهابات به خصوص برای تولید دام و طیور در ماههای آینده به شدت تعیین کننده و تاثیر گذار است.